Tak jak pisaliśmy już wcześniej w artykule Dieta przedszkolaka z mukowiscydozą, podstawowymi elementami leczenia mukowiscydozy, oprócz codziennej, domowej fizjoterapii, są dieta wysokoenergetyczna i bogata w białko, suplementacja witaminami i odpowiednia podaż preparatów zawierających enzymy trzustkowe.
O co chodzi z tymi enzymami trzustkowymi?
U większości bo u ponad 90% chorych z mukowiscydozą dochodzi do zaburzeń funkcjonowania trzustki i problemów z wytwarzaniem prawidłowej ilości enzymów trawiennych. Gęsty śluz blokuje ujścia przewodów wyprowadzających enzymy trawienne z trzustki i w efekcie tego organizm chorego nie jest w stanie samoistnie trawić spożytych pokarmów, głównie tłuszczy. W związku z tym chorzy stosują w trakcie jedzenia sztuczne enzymy trawienne w postaci kapsułek.
Co mają w składzie kapsułki z enzymami trzustkowymi?
Enzymy trzustkowe w kapsułce połykanej przez dziecko z mukowiscydozą składają się z mieszaniny enzymów trawiennych nazywanych „pankreatyną”. W skład pankreatyny wchodzą następujące enzymy trawienne: lipaza, która odpowiada za rozkład tłuszczu, amylaza, której rola polega na hydrolizowaniu skrobi oraz proteazy odpowiedzialne za trawienie białek. Cechą charakterystyczną pankreatyny jest jej aktywność w jelicie cienkim, ze względu na to, że jest wrażliwa na występujące tu zasadowe pH. Tylko w takim zasadowym środowisku działa prawidłowo. Dlatego w kapsułce widać dużą ilość drobnych kuleczek, to enzymy otoczone specjalną warstwą rozpuszczającą się dopiero w jelicie cienkim, a nie w żołądku.
Czy można przyjąć kapsułkę z enzymami trzustkowymi przed lub po przedszkolu, zamiast w trakcie posiłku? Nie!
Częstym pytaniem osób, które nie mają jeszcze doświadczenia z mukowiscydozą jest to, dlaczego dziecko nie może przyjąć kapsułek z enzymami w domu, przed przedszkolem lub po przedszkolu. Niestety to niemożliwe. Enzymy trzustkowe muszą zostać podane równolegle z posiłkiem bo podane za wcześnie lub za późno nie zadziałają w odpowiednim momencie. Ich działanie trawienne ma określony czas i podane np. godzinę przed posiłkiem nie znajdowałyby się w odpowiednim odcinku jelita.
Kiedy podać dziecku kapsułkę, kapsułki z enzymami trzustkowymi – przed, w trakcie czy zaraz po posiłku?
Sposób podawania i dawkowania jest określony przez lekarza i zgodny z zaleceniami producenta preparatu (ulotka, z którą należy się zapoznać). Najczęściej jest to podawanie kapsułek wraz z rozpoczęciem posiłku. Częstą praktyką jest dzielenie dawki np. 2 kapsułki na początku i 1 na końcu przyjmowania posiłki (na wypadek gdyby dziecko nie zjadło całej porcji, tylko część posiłku).
Rodzic zawsze zna dawkowanie i sposób podawania enzymów trzustkowych, a w razie wątpliwości zawsze można poprosić o kontakt mailowy bądź telefoniczny do lekarza prowadzącego lub dietetyka.
Czy kapsułki enzymów trzustkowych podaje się dziecku do każdego posiłku, jedzenia?
Zwykle podaje się do posiłków zawierających tłuszcz w składzie, a nie do np. przekąsek niezawierających tłuszczów. Każde dziecko z mukowiscydozą stosujące enzymy trzustkowe ma swój schemat zażywania tych preparatów, dlatego warto porozmawiać o zasadach podawania z rodzicem lub w razie wątpliwości zawsze można poprosić o kontakt mailowy bądź telefoniczny do lekarza prowadzącego lub dietetyka.
Czy stosowane podczas zajęć przedszkolnych, posiłku w przedszkolu, enzymy trzustkowe mogą być niebezpieczne dla dziecka?
Stosowanie każdego leku wiąże się z możliwymi efektami ubocznymi. Jednak w przypadku zażywanych przez chorych na mukowiscydozę enzymów trzustkowych takie ryzyko statystycznie wydaje się niewielkie. Większym zagrożeniem jest pominięcie dawki zalecanych leków, co może objawiać się przykładowo problemami trawiennymi, bólami brzucha, wzdęciami czy wystąpieniem tłuszczowej biegunki.
Skąd wiadomo ile enzymów trzustkowych (ile kapsułek) i do jakich posiłków przyjąć?
W Polsce każde dziecko leczone w ośrodku mukowiscydozy jest prowadzone również pod kątem dietetycznym. Dlatego rodzice chorego dziecka znają zasady żywienia i stosowania enzymów trzustkowych. Rodzice otrzymują przelicznik ilości tłuszczu w posiłku na odpowiednią ilość kapsułek. Ten przelicznik jest różny w zależności od wieku, wagi, stanu zdrowia, stanu niewydolności trzustki oraz ilości tłuszczu.
